Wsparcie rówieśnicze ma miejsce wtedy, gdy osoby, które posiadają podobne, trudne doświadczenia, spotykają się by wspierać się nawzajem. W tym module przedstawiamy osobiste historie kobiet-migrantek i wszelkie przypadki emocjonalnego cierpienia, przez które przeszły. Jednakże, osoby zaangażowane we wsparcie rówieśnicze mogą posiadać również inne wspólne cechy, doświadczenia i zainteresowania.

Przede wszystkim, osoby te  odgrywają aktywną rolę w tworzeniu wspólnego, bezpiecznego środowiska, w którym mogą dzielić się swoimi doświadczenia, aby dawać i otrzymywać wsparcie od siebie nawzajem. Rówieśnicy sami decydują, o jakich osobistych doświadczeniach rozmawiają, szukając wsparcia i wykorzystując je do wspierania innych osób.

Wsparcie rówieśnicze jest bardzo elastyczne. Może być ono dostosowane zarówno do osób, które w nim uczestniczą, jak i do społeczności lokalnej, w której się odbywa. Istnieją trzy szeroko zakrojone podejścia do wsparcia rówieśniczego:

• grupowe wsparcie rówieśnicze

Wymaga ono trzech lub więcej osób, które spotykają się, aby wspierać się nawzajem. Można to robić na wiele sposobów, począwszy od grup, które przydzielają sobie kilka oficjalnych ról i prowadzą zorganizowane zajęcia, aż do luźnych, nieformalnych spotkań.

• indywidualne wsparcie rówieśnicze

Wymaga ono dwóch osób, które wspierają się nawzajem. Może się to odbywać w bardzo nieformalnym kontekście, na przykład dwoje przyjaciół spotykających się, by porozmawiać o wspólnym problemie. W niektórych przypadkach bardziej formalnego wsparcia indywidualnego, jedna osoba mogła odbyć pewne szkolenie, na przykład w zakresie umiejętności mentorskich. Jedna z osób może też znajdować się na dalszym etapie swojej "drogi do zdrowia psychicznego". Może to oznaczać, że momentami będzie ona zapewniać drugiej osobie więcej wsparcia.

• wsparcie rówieśnicze online

Możliwe jest również uzyskanie dostępu do wsparcia rówieśniczego online, często za pośrednictwem stron internetowych, które zostały zaprojektowane specjalnie w celu ułatwienia tego procesu. Rówieśnicy mogą korzystać także z ogólnodostępnych forów w mediach społecznościowych, które są otwarte dla każdego. Internetowe formy wsparcia rówieśniczego różnią się od tych udzielanych twarzą w twarz, ponieważ zazwyczaj umożliwiają one ludziom dostęp do wsparcia w dowolnym czasie, nawet w środku nocy, i przez tyle czasu, ile jest to konieczne, a także  zachowanie anonimowości.

Jednakże, praktyczne porady zawarte w tym module będą łatwiejsze do zastosowania w warunkach bezpośrednich, niż internetowych, ponieważ kobiety-migrantki potrzebują kontaktu twarzą w twarz w procesie tworzenia wzajemnego zrozumienia i dobrych relacji.

Świadomość rówieśnicza wywodzi się z pojęcia Edukacji Rówieśniczej, definiowanej jako "nauczanie lub dzielenie się informacjami na temat zdrowia, wartości i zachowań, przez członków w tym samym wieku i o podobnym statusie społecznym" odnoszącego się do koncepcji komunikacji międzyrówieśniczej lub między osobami należącymi do tego samego statusu, a zatem jest nieodłącznym elementem zjawisk wpływu społecznego.

Poczucie pewnego rodzaju wspólności z drugą osobą lub przypuszczenie, że dzielimy z nią takie same problemy czy doświadczenia, czyni tę osobę wiarygodnym rozmówcą, któremu można zaufać, a to zwiększa prawdopodobieństwo, iż ma ona wpływ na nasz sposób myślenia i działania.

Dane z analiz krajowych pokazują, że wpływ społeczny rówieśników jest bardzo silny w przypadku społeczności migrantów mieszkających w Europie, a zwłaszcza kobiet.

KORZYŚCI PŁYNĄCE ZE WSPARCIA RÓWIEŚNICZEGO:

• wykorzystanie relacji wzajemnego i ciągłego oddziaływania, które przejawia się w grupie rówieśniczej, w celu utworzenia wspólnej wiedzy;
• współpraca oraz dzielenie się wiedzą i kompetencjami/umiejętnościami pomiędzy osobami, które identyfikują się jako podobne pod względem wieku, wykształcenia, wcześniejszego doświadczenia, itp., tym samym wywołując interakcję rówieśniczą;
• wykorzystanie dynamiki istniejącej w grupie, aby móc dotrzeć, w sposób bezpośredni i przy użyciu języka typowego dla samej grupy, do możliwie jak największej liczby osób w celu wprowadzenia rzeczywistej zmiany;
• wywołanie refleksji w zachowaniu jednostek i w zdobywaniu wiedzy;
• zwiększenie pewności siebie u poszczególnych osób;
• zwiększenie umiejętności komunikacyjnych, zarówno wśród grupy, jak i poza nią;
• większa zdolność do integrowania wiedzy, umiejętności i doświadczeń osobistych;
• większa elastyczność i zdolność adaptacji do szybko zachodzących zmian w danym środowisku/społeczeństwie;
• zwiększenie świadomości rówieśników na temat korzyści płynących z takiego rodzaju programów w każdej dziedzinie;
• stanie się Ambasadorami świadomości w danym temacie poprzez zachęcanie członków społeczności do refleksji nad znaczeniem dzielenia się daną wiedzą i doświadczeniem ze swoimi rówieśnikami.

Z psychologicznego punktu widzenia, zostało naukowo udowodnione, że grupa rówieśnicza odgrywa istotną rolę we wspieraniu tworzenia danej jednostki i jej wzrostu jako członka społeczności. Od urodzenia grupa rówieśnicza jest postrzegana jako zwierciadło, w którym człowiek ponownie odczytuje swoje doświadczenia i w ten sposób, z jednej strony zdobywa różnego rodzaju wiedzę i umiejętności, a z drugiej zmienia swoje zachowanie i postawy. Proces ten jest stymulowany poprzez wymianę pomysłów i doświadczeń, po analizie indywidualnych i/lub wspólnych problemów oraz poszukiwaniu możliwych rozwiązań.

Integracja jest określana jako dwukierunkowy proces wzajemnego przystosowania się między migrantami a społeczeństwami przyjmującymi, w których migranci są włączani do społecznego, gospodarczego, kulturalnego i politycznego życia danej społeczności. Integracja wiąże się z zakresem wspólnych obowiązków dla migrantów i społeczności przyjmujących, oraz obejmuje inne pojęcia pokrewne, takie jak włączenie społeczne i spójność społeczna. Integracja jest zagadnieniem przekrojowym i wielosektorowym, które odnosi się do różnych obszarów polityki, dotyczących sfer gospodarczych, społecznych, prawnych, kulturowych i obywatelskich oraz wpływa na wszystkie aspekty życia migrantów i ich społeczności.

Włączenie społeczne oznacza ułatwienie dostępu do zdrowia, edukacji, rynku pracy i usług finansowych. Jest to również uczestnictwo w życiu obywatelskim i politycznym. Spójność społeczna jest pojęciem jeszcze bardziej włączającym, odnoszącym się do silnych postaw antydyskryminacyjnych, przeciwdziałania ksenofobii i promowania wzajemnego zrozumienia.

Zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą napotykać różne przeszkody na swoich drogach w kierunku integracji, ze względu na oczekiwania społeczne i uprzedzenia dotyczące ich postrzeganych ról w społeczeństwie, zarówno w kraju pochodzenia, jak i w kraju docelowym. Ponadto, dyskryminacja w instytucjach publicznych, jak również postawy ksenofobiczne oraz nadużycia ze strony społeczności lokalnych stanowią przeszkodę dla udanej integracji.

Ludzie mają tendencję do zawyżania poziomu imigracji w swoich krajach, często wierząc, że migranci i uchodźcy są raczej obciążeniem dla ich gospodarek niż ich wkładem. Takie błędne przekonania podsycają nastroje ksenofobiczne, utrudniając przy tym integrację migrantów i uchodźców oraz ich szanse na wniesienie wkładu do społeczeństw przyjmujących.

KROKI, KTÓRE NALEŻY PODJĄĆ W CELU ZINTEGROWANIA MIGRANTEK ZE SPOŁECZEŃSTWEM

• Programy orientacyjne przed wyjazdem i po przyjeździe, zaprojektowane w taki sposób, aby przygotować migrantów, w tym kobiety-migrantki i ich dzieci do przyjazdu i ułatwić im integrację ze społecznościami przyjmującymi, poprzez ukierunkowanie ich oczekiwań i dostarczanie informacji o ich prawach i obowiązkach, kulturze i zwyczajach danego kraju, jak również o edukacji, opiece zdrowotnej, także dla ich potomstwa, oraz zatrudnieniu. Działania te pozwalają wyposażyć kobiety-migrantki w wiedzę, umiejętności i postawy potrzebne do pokonania wyzwań związanych z nową kulturą.

• Spotkanie z sektorem prywatnym w celu ułatwienia dostępu do rynku pracy. Sektor prywatny może służyć nie tylko jako potencjalny pracodawca migrantów, lecz także jako partner zaangażowany w formułowanie szkolenia zawodowego i językowego dla swoich pracowników. Może on również dostarczyć wiedzę na temat krajowych i lokalnych rynków pracy, aby ocenić ich potrzeby i określić kluczowe obszary zatrudnienia migrantek. Firmy/przedsiębiorstwa, które uznają wartość różnorodności poprzez włączenie jej do swojej siły roboczej i kultury instytucjonalnej, mogą być wpływowymi uczestnikami w kształtowaniu sposobu postrzegania migrantów.

• Spotkanie ze społecznościami przyjmującymi i władzami lokalnymi, mające na celu edukację i wzmocnienie pozycji wszystkich członków społeczeństwa, nie tylko migrantów, w zakresie procesu integracji. Programy budowania potencjału dla społeczności lokalnych obejmujące sesje szkoleniowe i informacyjne, poruszające tematy takie jak profile kulturowe migrantów, w tym kobiet-migrantek oraz ich rodzin, jak również informacje zebrane poprzez ankiety oceny potrzeb, przeprowadzone jeszcze przed wyjazdem.

• Spotkanie z mediami i innymi podmiotami w celu podkreślenia pozytywnych wkładów migrantów, obejmujące innowacyjne partnerstwa między organizacjami międzyrządowymi, rządami i komunikatorami, którzy sprzyjają zrównoważonemu i opartemu na dowodach raportowaniu kwestii dotyczących migrantów. Kampanie, których celem jest przeciwdziałanie negatywnemu postrzeganiu migrantów przez społeczeństwa przyjmujące, mogą być opracowywane wspólnie przez rządy, media i organizacje pozarządowe. Inne wpływowe inicjatywy obejmują kampanie, które oferują platformę lub pomoc/wsparcie dla migrantów, w celu umożliwienia im:

• opowiedzenia swoich własnych historii, poprzez pomoc im w rozwijaniu umiejętności takich jak tworzenie filmów i cyfrowe opowiadanie historii (dzielenie się swoimi historiami/ doświadczeniami publicznie, uwrażliwiając w ten sposób społeczeństwo),
• założenia swoich własnych firm/ biznesów, w których migrantki mogą zajmować się swoimi dziećmi,
• zainicjowania programów wolontariatu aby pomagać kobietom w ciąży i ich dzieciom (kobiety i dzieci stanowią większość migrantów, a ciąża może sprawić, że kobiety będą bardziej narażone),
• zatrudnienia/ wysłania tłumaczy ustnych lub opiekunek do dzieci podczas rozmów o pracę dla migrantek, itp.

Inspiracja:

• Empowering refugee women in Indonesia through sisterhood: https://www.youtube.com/watch?v=8IHTWQlLYHo
• What is SisterWorks: https://www.youtube.com/watch?v=7WenWkATFOY 
• Multicultural Peer Mentorship for Professionals @ CFN: https://www.youtube.com/watch?v=_-0IlthN8t4 
• Inspirational Stories - Milia Simieli, Mentor: https://www.youtube.com/watch?v=zAvDSwcbgfQ